Ijzervallei
Het is een gebied dat in de Belgische provincie West-Vlaanderen gelegen is en strekt zich uit tot op het Franse grondgebied. In de IJzervallei wisselen bloemrijke hooilanden en kleine moerasjes elkaar af, doorspekt met talrijke rietkragen en slootjes vormt het een belangrijk broedgebied voor weide- en moerasvogels. Wanneer ’s winters de laaggelegen graslanden overstromen, komen tienduizenden watervogels, in het bijzonder smienten en kolganzen, foerageren. Tijdens de voor- en najaarstrek is het ook een belangrijke stopplaats voor duizenden steltlopers.
Historisch
In de IJzervallei heb je de frontzone van de Eerste Wereldoorlog waar je er talrijke relicten van ecologische en culturele betekenis vindt. De rivier vormde tijdens de Eerste Wereldoorlog een stuk van de frontlijn en was het tafereel van een stellingenoorlog met loopgraven, waarbij de Belgische en Duitse legers zich langs weerzijden van de rivier hadden ingegraven.
Het Belgische leger kon hier na de Slag om de IJzer in 1914 de rest van de oorlog standhouden na inundatie van een deel van de IJzervlakte.
Visueel
In de benedenloop heb je wijds open zicht vanaf de dijken en in de bovenloop zie je een open zicht dat soms kan doorsneden worden door dijken of vegetatie op de dijken.
Doorheen de vallei heb je mooie fiets en wandelroutes, met veel historische bezienswaardigheden van de WO II en natuurreservaat (broedplaats voor vogels) \"De Kleiputten\".
Het Europees vogelrichtlijngebied 'Ijzervallei' omvat het belangrijkste deel van de overstroombare broeken van de Ijzer en de hele Handzamevallei, ook het aangrenzende landbouwgebied hoort erbij. De Ijzervallei herbergt het erkende natuurreservaat De Blankaart en het Vlaams natuurreservaat Ijzerbroeken, waar meer dan 40 vogelsoorten, én hun leefgebieden, er zijn beschermd. Het gaat om watervogels, moerasvogels, weidevogels en roofvogels, die het moeras en de graslanden als biotoop hebben en waarvan sommige er in internationaal belangrijke aantallen voorkomen.
Ruimte en structuur
De IJzer is een structuurbepalend lijnelement, daarnaast is de bedijkingsstructuur sterk aanwezig en heb je een onregelmatig broekenstructuur, veel afwateringsgrachten en kanalen die zorgen voor de landschappelijk structuur. De vegetatie langs de rivier versterken het lijnelement.
Geologie
Quartair
Holoceen
Zand en Klei
Fysisch
Het grootste deel van de Ijzerbroeken ligt langs de rechteroever van de Ijzer, tussen Oostvleteren en Diksmuide, waar het deelgebied Handzamevallei zich uit strekt langs de Handzamevaart tussen Handzame en Diksmuide.
Het omvat laaggelegen, drassige weiden en hooilanden die het winterbed van de Ijzer en Handzamevaart vormen. Bij overvloedige regenval en tijdens de wintermaanden staan de laagstgelegen delen regelmatig onder water, waar centraal en op het laagste punt van de broeken De Blankaart, een vogel- en plantenparadijs, ligt.
Bodem
In de Ijzervallei speelt de landbouw nog een belangrijke rol. Het Agentschap voor Natuur en Bos beheert in het overstroombare gedeelte de ‘broeken’ van de Ijzervallei, ongeveer 650 hectare. Het grootste deel daarvan ligt binnen het Vogelrichtlijngebied en samen met de Blankaart en de aanpalende Rillebroeken, die beheerd worden door Natuurpunt, zijn er al meer dan 1000 hectare in natuurbeheer. In de Handzamevallei, die één geheel vormt met de Ijzervallei, komt daar nog 90 hectare extra bij. Het beheer van de graslanden gebeurt door plaatselijke landbouwers via gratis gebruiksovereenkomsten.
