Watering van Merkem
De watering van Merkem bevindt zich in het gebied van de Zuidijzerpolder. Zoals de naam al doet vermoeden ligt het overgrote deel van de Zuidijzerpolder ten zuiden van de Ijzer. Dit gebied bevindt zich voor het grootste gedeelte op het grondgebied van Merkem, een klein deeltje ook op dan van Woumen.
Historisch
Bij de watering van Merkem hebben we een frontzone van de Eerste Wereldoorlog met talrijke relicten van ecologische en culturele betekenis. Het afwateringsnet viel volledig samen met dat van de Watering van Woumen, maar wegens gebreke aan samenwerking moest de Watering zelf instaan voor de waterlozing in de Ijzer via de Martjesvaart en de sluis van het Kooivaardeken of Zwarte sluis. Aan de bouw van het pompgemaal in Woumen wou de Watering van Merkem aanvankelijk niet mee betalen. Daarom werd in 1952 het Kooivaartje afgedamd zodat de twee wateringen een onafhankelijke afwatering kregen. Een sluis tussen de Engelendelft en het Kanaal Ieper-Ijzer moest nu mee instaan voor de afwatering.
Na jarenlang getwist tussen de beide wateringen ging de Watering van Merkem toch overstag en sloot haar waternetwerk aan op het pompgemaal op de Stenensluisvaart. De Watering van Merkem moest betalen aan de Watering van Woumen om de sluis open te zetten. Het vertrouwen tussen beide was blijkbaar toch niet zo groot.
Visueel
We hebben open zichten, de dijken en de wegen die daarop liggen worden omzoomd door populieren en knotwilgen. Vanuit het landelijk gebied fungeren de kerken en torens als duidelijke landmarks in het landschap.
Ruimte en structuur
Dit gebied heeft de geologische kenmerken van de Polderstreek, een laaggelegen grachtenrijk gebied getypeerd door open weides en schaarse bewoning. De percelen worden gestructureerd door regelmatige watergrachten op de perceelsgrenzen.
Geologie
Quartair
Holoceen
Zand en Klei
Fysisch
De watering van Merkem is een landbouwgebied gelegen op de grens van de zandleemstreek, gekenmerkt door een vlak tot zwak golvend reliëf met een gemiddelde hoogte van ca. 5 tot 10 m. De valleien van de Ieperlee en de Martjevaart vertonen daarentegen eerder de geologische kenmerken van de Polderstreek, een laaggelegen grachtenrijk gebied getypeerd door open weides en schaarse bewoning. De Watering van Merkem had een oppervlakte van 686 ha en bevond zich op een hoogte van minder dan 3 tot maximaal 4m.
Bodem
De watering van Merkem ligt op de westgrens van Zandlemig Vlaanderen, op een hoogte van 5 tot 10 meter. Ten westen daarvan bevindt zich de polderstreek, met de Sint-Jansbeek, de Ieperlee en de Ijzer. In het noorden bevindt zich het broekgebied De Blankaart. Het afwateringsnet viel volledig samen met dat van de Watering van Woumen, maar wegens gebreke aan samenwerking moest de Watering zelf instaan voor de waterlozing in de Ijzer via de Martjesvaart en de sluis van het Kooivaardeken of Zwarte sluis.